مولكول هاي زيستي:

پلي ساكاريد (polysaccharide)                 ليپيد (lipid)                               پروتئين(protein)                      آنزيم(enzymes)

استروئيد(steroid)

 

هورمون ها:

غده درون ريز((endocrine gland             هيپوتالاموس(hypothalamus)                  هيپوفيز(hypophysis)              تيروئيد(thyroid)

غده فوق كليه(supradrenal gland)           بخش مركزي فوق كليه(adrenal medulla)                   بخش قشري فوق كليه(adrenal cortex)

غدد پاراتيروئيد(parathyroid glands)       غده پينه آل(pineal gland)

دستگاه توليد مثل:

بيضه(testis)                            اسپرم(sperm)           تخمدان(ovary)         تستوسترون(testosterone)      

رحم(uterus)            لقاح(fertilization)                    چرخه ي قاعدگي(mensterual cycle)         جفت(placenta)        غدد پستاني(mammary glands)

 

دستگاه تنفس(respiratory):

شش(lung)               كيسه هاي هوايي(alveoli)           حفره بيني(nasal cavity)           حنجره(larynx)          ناي(trachea)            پرده جنب(pleur)      

 

دستگاه دفع ادرار:

كليه(kidney)           مثانه(bladder)                         نفرون(nephron)                     قوس هنله(loop of henle)

 

اندام هاي حسي

گيرنده(receptor)      فوليكول مو(hair follicles)        درك وضعيت فضايي بدن(proprioceptor)                   مردمك(pupil)          

جوانه هاي چشايي(test buds)    بويايي(olfaction)    

چشم(eye)                 قرنيه(cornea)           عنبيه(iris)                 عدسي(lens)             شبكيه(retina)            دستگاه اشكي(lacrimal apparatus)

گوش(hair)               پرده صماخ(timpanic membrane)            شيژور استاش(Eustachian tube)             مجاري نيمدايره اي(semicircular ducts)

مجراي حلزوني(cochlear duct)                اندام كورتي(organ of corti)    

 

بافت شناسي(histology):

تمايز سلولي(cell differentiation)                             بافت پوششي(epithelium)                          بافت پيوندي(connective tissue)

بافت ماهيچه اي(muscle tissue)                                ماهيچه اسكلتي(skeletal muscle)              مياستني گراويس(myasthenia gravis)

 

سلول(cell):

سيتوپلاسم(cytoplasm)             غشاي پلاسمايي(plasma membrane)        ميتوكندري(mitochondria)        ريبوزوم(ribosome)  ليزوزوم(lisosome)

شبكه ي آندوپلاسمي(andoplasmic reticulum)           دستگاه گلژي(golgi apparatus)                مژك(cilia)                تاژك(flagella)

سانتريول(centriol)

اسكلت سلولي(cytoskeleton)   ميكروتوبول(microtubule)        ريزرشته(microfilament)         

هسته(nucleus)        پوشش هسته اي(nuclear envelope)                         هستك(nucleolus)                    كروماتين(chromatin)

كروموزوم(chromosome)        كاريوتيپ(karyotype)

تقسيم سلولي(cell division)       چرخه سلولي(cell cycle)           ميتوز(mitosis)         ميوز(m)                   

جهش(mutation)      تومور(tumor)          سرطان(cancer)       ژن(gene)

 

دستگاه عصبي(neural system):

نورون(neuron)       سلول پشتيبان(neuroglial cell)

پتانسيل عمل(action potential)                

نخاع(spinal cord)   مخ(cerebrum)         مخچه(cerebellum)                  مننژ(meninge)         مايع مغزي نخاعي(cerebrospinal fluid)

دستگاه عصبي خودمختار(autonomic nervous system)                                          

 

دستگاه گوارش(digestive system):

حلق(pharynx)                         مري(esophagus)                   معده(stomach)                        آپانديس(appendix)                  

غده برون ريز(exocrine gland)                كبد(liver)                  كيسه صفرا(gall bladder)         پانكراس(pancras)

 

دستگاه گردش خون:

قلب(heart)               آئورت(aorta)                           سرخرگ(arteriol)                     مويرگ(capillary)                    سياهرگ(vein)

انعقاد خون(blood coagulation)              خيز(edema)

 

خون(blood)

سلول بنيادي(stem cell)             مغز استخوان(bone marrow)    پلاسما(plasma)                        گلبول قرمز(erythrocyte)         پلاكت(platelet)       

گلبول سفيد(leukocyte)             نوتروفيل(neutrophil)               ائوزينوفيل(eosinophil)            بازوفيل(basophil)    لنفوسيت(lymphocyte)

مونوسيت(monocyte)               دياپدز(diapedesis)                   هورمون خون سازي اريتروپويتين(

كم خوني داسي شكل(sickle cell disease)                  تالاسمي     آنمي(anemia)           لوكمي(leukemia)

 

دستگاه ايمني

خودايمني(autoimmune)           تيموس(thymus)                       گره هاي لنفي(lymph node)      طحال(spleen)         لوزه(tonsil)

پيوند عضو(autograft – homograft – heterograft)

 

           

دبورا مكنزي

اثبات اين نكته كه مي توان بسياري از ويروس ها را دانستن توالي ژنتيكي آنها ايجاد كرد، درست مانند آن است كه دانشمندان دارند با دولت كه در جهت محدودسازي دستيابي به اين نوع اطلاعات تلاش مي كند، مبارزه مي كنند. تاكنون تلاش كشورها براي جلوگيري از تكثير جنگ افزارهاي زيستي به محدود كردن دستيابي به خود ميكروب هاي بيماري زا متكي بوده است. بنابراين ۳۴ عضو «گروه استراليا» كه بسياري از كشورهاي صنعتي را در برمي گيرد اجازه نمي دهند كه بعضي از ميكروب هاي بيماري زا بدون مجوز صادر شوند. اما اگر تروريست ها بتوانند تنها با در اختيار داشتن اطلاعات ژنوم اين ميكروب ها، جنگ افزار زيستي توليد كنند، بنا بر همان منطق دستيابي به اطلاعات ژنتيكي نيز بايد محدود شود. ماه گذشته در گردهمايي گروه استراليا در پاريس توافق شد كه «براي نخستين بار انتقال غيرمادي اطلاعاتي كه مي توان از آنها براي ساخت جنگ افزارهاي شيميايي و زيستي استفاده كرد، كنترل شود.» اعضاي گروه هنوز تصميم نگرفته اند كه اين اطلاعات چه مواردي را در برخواهد گرفت. اما تاكنون صادرات قطعات خطرناك DNA محدود شده است. اين معيارها را مي توان به توالي هاي موجود در سه پايگاه بزرگ داده هاي ژنومي نيز بسط داد.
دانشمندان از مدت ها پيش از اين خطرات بالقوه آگاه بودند. براي مثال ساخت ويروس پوليو (فلج اطفال) ماه ها پيش در مقاله اي در مجله «نيچر ايمونولوژي» با نشان دادن اينكه ساخت يك ويروس پوليوي مصنوعي تا چه اندازه ساده است، پيش بيني شده بود. با اين حال بيشتر دانشمندان هنوز با هر تلاشي براي محدود كردن دستيابي به اطلاعات مخالف هستند. اوايل امسال، پس از آنكه دانشمندان اعتراض كردند اين كار مانع انجام پژوهش هايي مي شود كه نياز به دفاع در برابر جنگ افزارهاي زيستي دارند، وزارت دفاع ايالات متحده صحبت از طرح هايي براي كنترل پيش از چاپ تمام پژوهش هايي كه خود بودجه آنها را تامين مي كند از نظر اطلاعات «حساس» به ميان آورد.
پل كيم (P.Keim) از دانشگاه آريزوناي شمالي كه در آزمايشگاه خود روشي براي تشخيص ميان سويه هاي خويشاوند نزديك از سياه زخم پديد آورده است مي گويد: «در اين رابطه مثال خوبي در اختيار داريم. اگر ژنوم باكتري سياه زخم (Baeillus anthracis) لو نرفته بود، نمي توانستيم اين سيستم با قدرت و كيفيت بالا كه اكنون اين قدر مهم است را ايجاد كنيم [در رابطه با حملات سال گذشته].» اما سياه زخم هنوز جانوران و گاهي انسان ها را آلوده مي سازد و نمونه هاي آن در سرتاسر جهان در بسياري از آزمايشگاه ها نگهداري مي شود. بنابراين دليلي وجود ندارد كه يك تروريست سعي كند آن را از نو بسازد. همين مسئله در مورد ابولا، آبله يا ويروس آنفلوآنزاي ۱۹۱۸ نيز صدق مي كند. با اين حال هنگامي كه انجمن ميكروبيولوژي آمريكا در مورد انتشار ژنوم آبله تصميم مي گرفت، استدلال كرد كه منافع شناخت ويروس و ساختن داروهايي براي مقابله با آن به مراتب بر خطرات ناشي از آن مي چربد. موضع گيري انجمن حتي تا بعد از حادثه ۱۱ سپتامبر تغيير چنداني نكرد. رئيس انجمن ميكروبيولوژي آمريكا، رونالد اتلس (R.Atlas) معتقد است: «لازم است كه جنگ در برابر بيوتروريسم را ببريم بدون آنكه اجازه دهيم علوم زيست پزشكي قرباني نبرد با بيماري شود.» در سال ۲۰۰۱ گروهي از كارشناسان در انستيتوهاي ملي تندرستي ايالات متحده هنگامي كه بحث مي كردند آيا توالي ژنوم ويروس آنفلوآنزاي ۱۹۱۸ بايد به اطلاع عموم برسد يا نه، به نتيجه مشابهي رسيدند.
اما تمام دانشمندان چنين ديدگاهي ندارند. ريمون زيلينسكاس (R.Zilinskas) از انستيتو تحقيقات بين الملل مونتري در كاليفرنيا فكر مي كند در مورد انتشار اطلاعات مربوط به جانداراني نظير آبله بايد محدوديت هايي اعمال شود. زيلينسكاس مي گويد: «در حال حاضر هيچ توافقي وجود ندارد. بيشتر دانشمندان احساس مي كنند هر چيزي كه تحقيقات پايه محسوب مي شود نبايد محدود شود. اما مرز تحقيقات پايه تا كجاست؟» او و ديگران پيشنهاد كرده اند كه انجمن هاي تخصصي و هيأت تحريريه مجلات علمي بايد روي اين مسائل كنترل بيشتري داشته باشند. اگر خودشان اقدام نكنند، تصميم گيري مي تواند از دست آنها خارج شود. علاوه بر معيارهاي بين المللي تك تك دولت ها نيز بايد دست به كار شوند. قانون پاتريوت ايالات متحده امسال به دولت فدرال اجازه داد تا مانع دستيابي بعضي تبعه هاي خارجي مشغول به كار در ايالت متحده به ميكروب هاي بيماري زا و سم هاي خاص شود. ايالات متحده مي تواند اين قانون را بسط دهد تا دستيابي به توالي هاي ژنتيكي را نيز شامل شود. و لايحه كنترل صادرات در انگلستان نيز داشتن مجوز صادرات براي «اطلاعات غيرعادي» كه ممكن است منجر به ساخت جنگ افزارهاي كشتارجمعي شود را الزامي مي كند. با وجود مخالفت دانشمندان، اين لايحه به احتمال زياد هفته آينده توسط مجلس تصويب خواهد شد.
 

 

مقدمه

عوامل ایجاد کننده ناهنجاریهای کروموزومی ، با ایجاد ناهنجاری در تعداد یا ساختار کروموزومها ، از علل مهم ایجاد نقایض مادرزادی و سقطهای خودبخودی به شمار می‌روند. تخمین زده می‌شود که 50 درصد از حاملگی‌ها به سقط خودبخودی منجر می‌شوند که 50 درصد از این جنینهای سقط شده، ناهنجاریهای کروموزومی شدید دارند. بنابراین ، حدود 25 درصد از کل حاملگی‌ها ، با نقایص کروموزومی شدید همراه هستند. شایع‌ترین این ناهنجاریهای کروموزومی سندرم ترنر ، تری‌پلوئیدی و تریوزومی 16 هستند. در مورد نقایص مادرزادی نقایص هنگام تولد ، ناهنجاریهای کروموزومی در ایجاد 7 درصد و جهشهای ژنی در ایجاد 8 درصد آنها ، دخالت دارند.

ناهنجاریهای تعداد کروموزومها

ناهنجاریهای تعداد کروموزومها هم در طی تقسیم میتوز و هم در طی تقسیمات میوز اتفاق می‌افتند. در میوز طبیعی ، کروموزومهای یک جفت کروموزوم مشابه معمولا در میوز اول از هم جدا می‌شوند و در نتیجه هر سلول دختری یکی از کروموزومهای هر جفت را دریافت می‌کند. اما گاهی ان اتفاق نمی‌افتد و هر دو کروموزوم متعلق به یک جفت کروموزوم ، وارد یک سلول واحد می‌شوند. در نتیجه جدا نشدن کروموزومی ، به جای 23 کروموزوم یک سلول 24 کروموزوم و سلول دیگر تنها 22 کروموزوم دریافت می‌کند.

سپس اگر هنگام لقاح ، گامتی با 23 کروموزوم با گامت دیگری حاوی 24 کروموزوم یا 22 کروموزوم ترکیب شود، فردی با 47 کروموزوم (تریوزومی) یا 45 کروموزوم (مونوزومی) ایجاد خواهد گردید. جدا نشدن کروموزوم ، می‌تواند در طی میوز اول یا دوم سلولهای زایا اتفاق بیفتد و هم در کروموزومهای اتوزوم و هم در کروموزومهای جنسی دیده می‌شود. در خانمها ، میزان بروز ناهنجاریهای کروموزومی از جمله جدا نشدن کروموزومها در گامتها ، با افزایش سن بویژه در بالاتر از 35 سال ، افزایش می‌یابد.

سندرم داون (تریوزومی 21)

سندرم داون معمولا به خاطر وجود یک نسخه اضافی از کروموزوم 21 ایجاد می‌شود. ویژگی‌های کودکان مبتلا به سندرم داون شامل اختلال رشد ، درجات مختلفی از عقب ماندگی ذهنی ، ناهنجاریهای سر و صورت مانند چشمهای مورب رو به بالا ، وجود چینهای اپی‌کانتال ، صورت بی‌حالت و گوشهای کوچک ، نقایص قلبی و هیپوترنی هستند. همچنین میزان بروز بیماریهای چون لوسمی ، عفونتها ، اختلال عملکرد تیروئید و نیز سالخوردگی زودرس در این افراد بالاست.

تقریبا تمامی این بیماران پس از سن 35 سالگی دچار علائم بیماری آلزایمر می‌شوند. 95 درصد موارد سندرم داون به علت تریوزومی 21 در اثر جدا نشدن میوزی هستند که در 75 درصد آنها ، جدا نشدن در طی تقسیمهای میوزی اووسیت اتفاق افتاده است. در مادران زیر 25 سال ، میزان بروز سندرم داون تقریبا یک مورد در هر 2000 بارداری است، اما این مقدار ، با رسیدن مادر به 35 سال به یک در 300 و در 40 سالگی به یک در 100 می‌رسد.

تریوزومی 18

در مبتلایان به تریوزومی 18 ، مشکلاتی نظیر ، عقب ماندگی ذهنی ، نقایص قلبی مادرزادی ، پایین قرار داشتن گوشها و خم شدگی انگشتان و دستها ، همچنین در این بیماران میکروگناسی ، ناهنجاریهای کلیوی ، بهم چسبیدن انگشتان و بدشکلیهای دستگاه اسکلتی به کرات دیده می‌شود. این بیماری در یک مورد از هر 5000 نوزاد دیده می‌شود. این نوزادان معمولا قبل از دو ماهگی فوت می‌شوند.

تریوزومی 13

ناهنجاریهای اصلی در تریوزومی 13 شامل عقب افتادگی ذهنی ، هولو پروزانفعالی ، تقسیم شدن پروز انفسال همراه با عدم تشکیل نیمکره‌ها و لوبهای مغز و نقص تکامل صورت در خط وسط ، نقایص قلبی مادرزادی ، ناشنوایی ، لب و کام شکری و نقایص چشمی از جمله کوچکی چشمها (میکروافتالمی) ، عدم تشکیل چشم (آنوفتالمی) و شکاف چشم کولوبوما می‌باشند. این ناهنجاری در یک مورد از هر 5000 تولد زنده دیده می‌شود. بیشتر نوزادان مبتلا قبل از 3 ماهگی فوت می‌کنند.

سندرم کلاین فلتر

ویژگیهای بالینی سندرم کلاین فلتر که تنها در مردان دیده می‌شود، اغلب بهنگام بلوغ تشخیص داده می‌شود. این ویژگیها شامل ، عقیمی ، آتروفی بیضه‌ها ، میاستنی شدن لوله‌های منی‌بر و معمولا زنانه شدن پستانها است. در این بیماران سلولها حاوی 47 کروموزوم هستند که در آنها ، کروموزومهای جنسی به شکل XXY می‌باشند و در 80 درصد موارد یک جسم کروماتین جنسی دیده می‌شود. میزان بروز این سندرم یک مورد در هر 500 مرد می‌باشد. جدا نشدن کروموزوم‌های مشابه XX ، شایع‌ترین علت ایجاد سندرم کلاین فلتر است که به ندرت بیماران مبتلا دارای 48 کروموزوم هستند یعنی 44 اتوزوم و 4 کروموزوم جنسی(XXXY).

سندرم X سه گانه

افراد مبتلا به سندرم X سه گانه ، حالت بچگانه و رشد نیافته، قاعدگی کم و نامنظم و درجاتی از عقب افتادگی ذهنی دارند. در سلولهای آنان دو جسم کروماتین جنسی دیده می‌شود.

سندرم ترنر

سندرم ترنر ، با کاریوتیپ Xو45 تنها مونوزومی سازگار با حیات است. با این حال 98 درصد همه جنینهای مبتلا به این سندرم خودبخود سقط می‌شوند. موارد کمی که زنده می‌مانند، مشخصا ظاهر زنانه دارند که با نبودن تخمدان و کوتاهی قد مشخص می‌شوند. سایر ناهنجاریهای معمول شامل گردن پره‌دار ، نقایص اسکلتی ، سینه پهن و فاصله بیش از حد نوک پستان‌ها هستند.

حدود 55 درصد افراد مبتلا به علت جدا نشدن کروموزومی ، نسبت به کروموزوم X، مونوزمیک و همچنین کروماتین – منفی هستند. در 80 درصد این موارد ، جدا نشدن کروموزومی در گامت نر مسئول ایجاد اختلال است. البته در سایر موارد ، ناهنجاریهای ساختمان کروموزوم X و موزائیسم ناشی از جدا نشدن کروموزومی در میتوز نیز به عنوان علل این سندرم شناخته شده‌اند.

ناهنجاریهای ساختمانی

ناهنجاریهای ساختمانی کروموزوم ، در یک یا چند کروموزوم وجود دارند و معمولا به علت شکستن کروموزوم ایجاد می‌شوند. این شکستگیها در اثر عوامل محیطی مانند ویروسها ، اشعه و داروها بوجود می‌آیند. نتیجه چنین شکستگیهایی ، بستگی به سرنوشت قطعات حاصله دارد. وقتی که قطعه شکسته یک کروموزوم از بین برود، نوزاد در اثر حذف نسبی آن کروموزوم دچار ناهنجاری می‌شود.

سندرم فریاد گربه

یکی از سندرمهای شناخته شده که به علت حذف نسبی بازوی کوتاه کروموزوم 5 ایجاد می‌شوند، سندرم فریاد گربه است. کودکان مبتلا ، گریه‌ای شبیه صدای گربه دارد و دچار کوچکی سر، میکروسفالی ،‌ عقب ماندگی ذهنی و بیماری مادرزادی قلبی هستند. حذفهای کوچک که تنها تعدادی ژن مجاور هم را شامل می‌شوند، منجر به ایجاد سندرم حذف کوچک یا سندرم ژنهای مجاور می‌گردند. راه تشخیص محل چنین حذف شدگی‌هایی که مجتمع ژنهای مجاور هم نیز نام دارند، استفاده از روش نواربندی کروموزومها با قدرت تفکیکی زیاد می‌باشد.

سندرم X شکننده

محلهای شکننده ، نقاطی از کروموزوم هستند که احتمال جدا شدن یا شکستن آنها در اثر برخی دستکارهای سلولی خاص بیشتر است. برای مثال ، اگر لنفوسیتها در محیط بدون فولات کشت داده شوند، تعدادی از محلهای شکننده کروموزومی خود را نشان خواهند داد. تعداد زیادی محلهای شکننده کروموزومی تاکنون شناسایی شده‌اند و همگی دارای توالی‌های مکرر بازهای CGG بوده‌اند.

اما تنها یکی از این محل‌ها که روی بازوی بلند کروموزوم X واقع شده، با ایجاد یک فنوتیپ ناهنجار مرتبط شناخته شده است که به آن سندرم X شکننده گفته می‌شود. از ویژگی‌های مبتلایان به این سندرم ، عقب ماندگی ذهنی ، گوشهای بزرگ ، فک برجسته و عنبیه‌های آبی کم رنگ را می‌توان نام برد. مردان بیشتر از زنان دچار این نقص می‌شوند.

 

 

آمبولي‌ ريه‌

 

pulmonary embolism

شرح بيماري

آمبولي‌ ريه‌ وجود لخته‌ خون‌ يا چربي‌ (به‌ ندرت‌) در يكي‌ از شريان‌هايي‌ كه‌ به‌ بافت‌ ريه‌ها خونرساني‌ مي‌كنند. لخته‌ خون‌ در ابتدا در يكي‌ از وريدهاي‌ عمقي‌ اندام‌ تحتاني‌ يا لگن‌ شكل‌ مي‌گيرد. آمبولي‌ چربي‌ معمولاً از ناحيه‌ يك‌ شكستگي‌ استخواني‌ تشكيل‌ مي‌شود. لخته‌ خون‌ يا آمبولي‌ چربي‌ از طريق‌ جريان‌ خون‌ و با عبور از قلب‌ به‌ يكي‌ از شريان‌هاي‌ مشروب‌ كننده‌ بافت‌ ريه‌ راه‌ يافته‌ و در آنجا مستقر مي‌گردد. اين‌ پديده‌ سبب‌ انسداد شريان‌ مزبور و در نتيجه‌ كاهش‌ توانايي‌ تنفسي‌ و گاهي‌ تخريب‌ بافت‌ ريه‌ مي‌گردد. آمبولي‌ ريه‌ در همه‌ سنين‌ ممكن‌ است‌ رخ‌ دهد ولي‌ در بزرگسالان‌ شايع‌تر است‌.

علايم‌ شايع‌

كوتاهي‌ نفس‌ ناگهاني‌ غش‌ كردن‌ يا حالت‌ غش‌ پيدا كردن‌ درد قفسه‌ سينه‌ سرفه‌ (گاهي‌ همراه‌ با خلط‌ خوني‌) تندي‌ ضربان‌ قلب‌ تب‌ خفيف‌ قبل‌ از بروز علايم‌ فوق‌ معمولاً تورم‌ و درد اندام‌ تحتاني‌ وجود دارد.

علل‌

لخته‌ شدن‌ خون‌ در وريدهاي‌ عمقي‌. اين‌ حالت‌ هر زمان‌ كه‌ خون‌ در داخل‌ وريد تجمع‌ يافته‌ و به‌ خوبي‌ جريان‌ نداشته‌ باشد مي‌تواند ايجاد شود.

عوامل تشديد كننده بيماري

سن‌ بالاي‌ 60 سال‌ هرگونه‌ آسيب‌ يا بيماري‌ مستلزم‌ استراحت‌ طولاني‌ در بستر نشستن‌ در يك‌ وضعيت‌ ثابت‌ به‌ مدت‌ طولاني‌ مثلاً در طي‌ مسافرت‌ با هواپيما جراحي‌ اخير نارسايي‌ احتقاني‌ قلب‌ اختلالات‌ ريتم‌ قلب‌ پلي‌سيتمي‌؛ كم‌ خوني‌ هموليتيك‌ شكستگي‌ استخوان‌ چاقي‌؛ استعمال‌ دخانيات‌ بارداري‌ مصرف‌ قرص‌هاي‌ ضد بارداري‌ به‌ خصوص‌ در خانم‌هاي‌ سيگاري‌

پيشگيري‌

از استراحت‌ طولاني‌مدت‌ در بستر در طي‌ بيماري‌ خودداري‌ كنيد. در طي‌ دوره‌ نقاهت‌ از جوراب‌ كشي‌ استفاده‌ كنيد (چه‌ در هنگام‌ استراحت‌ در بستر و چه‌ در هنگام‌ برخاستن‌ از بستر) پس‌ از جراحي‌ هر چه‌ سريعتر حركت‌ اندام‌هاي‌ تحتاني‌ و راه‌ رفتن‌ را شروع‌ كنيد. خودداري‌ از استعمال‌ دخانيات‌، به‌ خصوص‌ در خانم‌هاي‌ 35 سال‌ به‌ بالا كه‌ قرص‌ ضد بارداري‌ مصرف‌ مي‌كنند. اجتناب‌ از جراحي‌هاي‌ غير ضروري‌. در اين‌ موارد از روش‌هاي‌ ديگري‌ غير از جراحي‌ استفاده‌ كنيد. در طي‌ سفر هر 2-1 ساعت‌ مدتي‌ ايستاده‌ و راه‌ برويد. مصرف‌ يك‌ قرص‌ آسپرين‌ در روز ممكن‌ است‌ نقش‌ پيشگيري‌ كننده‌ در اين‌ زمينه‌ داشته‌ باشد؛ در اين‌ باره‌ با پزشك‌ خود مشورت‌ كنيد.

عواقب‌ مورد انتظار

معمولاً مراقبت‌هاي‌ ويژه‌ در عرض‌ 14-10 روز بهبود مي‌يابد.

عوارض‌ احتمالي‌

مرگ‌ سريع‌الوقوع‌ در اثر يك‌ لخته‌ بزرگ‌ كه‌ بيش‌ از 50% جريان‌ خون‌ ريه‌ها را مسدود كند. خونريزي‌ شديد داخل‌ ريه‌ دراثر لخته‌هاي‌ كوچكتر

درمان‌

اصول‌ كلي‌

بررسي‌هاي‌ تشخيصي‌ ممكن‌ است‌ شامل‌ راديوگرافي‌ قفسه‌ سينه‌، اسكن‌ ريه‌، آنژيوگرافي‌ ريه‌، نوار قلب‌، سمع‌ قلب‌ و ريه‌، و آزمايش‌هاي‌ خون‌ جهت‌ اندازه‌گيري‌ عوامل‌ انعقادي‌ و زمان‌ پروترومبين‌ باشد. هدف‌ درماني‌ عبارتست‌از: حفظ‌ عملكرد قلب‌ و ريه‌ در حد قابل‌ قبول‌ (تا برطرف‌ شدن‌ لخته‌) و جلوگيري‌ از عود آمبولي‌ جراحي‌ ممكن‌ است‌ به‌ منظور بستن‌ وريد بزرگ‌ منتهي‌ به‌ قلب‌ و ريه‌ (وريد اجوف‌) يا قرار دادن‌ يك‌ صافي‌ در داخل‌ آن‌ براي‌ جلوگيري‌ از عبور لخته‌ها به‌ سمت‌ قلب‌ لازم‌ باشد (به‌ ندرت‌) استفاده‌ از جوراب‌كشي‌ يا پيچيدن‌ ساق‌ پا با باند كشي‌ از نشستن‌ به‌ حالتي‌ كه‌ ساق‌ها يا مچ‌ پاها را روي‌ يكديگر بيندازيد خودداري‌ كنيد. در هنگام‌ نشستن‌ طولاني‌ مدت‌ طوري‌ بنشينيد كه‌ پاها بالاتر از ران‌ها قرار گيرند. در هنگام‌ خوابيدن‌ پاها را بالاتر از سطح‌ بستر قرار دهيد.

داروها

داروهاي‌ ضد انعقاد در جهت‌ حل‌ كردن‌ لخته‌ و جلوگيري‌ از ايجاد دوباره‌ آن‌. سطح‌ داروهاي‌ ضد انعقاد بايد به‌ طور مرتب‌ اندازه‌گيري‌ شود تا اطمينان‌ حاصل‌ شود سطح‌ آنها در حد مطلوب‌ و بي‌خطر است‌. تجويز اكسيژن‌، در صورت‌ نياز آنتي‌بيوتيك‌ها، در موارد آمبولي‌ عفوني‌

فعاليت در زمان ابتلا به اين بيماري

تا هنگام‌ برطرف‌ شدن‌ علايم‌ التهابي‌ ناشي‌ از لخته‌ شدن‌ خون‌ در بستر استراحت‌ نماييد. در طي‌ استراحت‌ در بستر اندام‌هاي‌ تحتاني‌ را به‌ طور مكرر حركت‌ دهيد تا به‌ جريان‌ يافتن‌ خون‌ در آن‌ها كمك‌ شود.

رژيم‌ غذايي‌

رژيم‌ خاصي‌ نياز نيست‌.

درچه شرايطي بايد به پزشك مراجعه نمود؟:

اگر شما يا يكي‌ از اعضاي‌ خانواده‌تان داراي‌ علايم‌ آمبولي‌ ريه‌ باشيد. اين‌ حالت‌ يك‌ اورژانس‌ است‌! بروز موارد زير در طي‌ درمان‌: ـ درد قفسه‌ سينه‌ ـ سرفه‌ همراه‌ خلط‌ خوني‌ ـ كوتاهي‌ نفس‌ ـ تشديد تورم‌ و درد ساق‌ پا

 

طب سوزنی چیست؟

در اصل اصطلاح Acupuncture تشریح کننده مجموعه‌ای از روشها است که توسط آن نقاطی از بدن برای دریافت نتایج مورد نظر با روشهایی خاص مانند استفاده از سوزن تحریک می‌شود. طب سوزنی امروزه با استفاده از فرو کردن سوزنهای خاصی به درون بدن از طریق پوست توسط دست و یا حتی جریان الکتریسیته انجام می‌شود.

در نظر اول این باور کردنی نیست که پزشکان قادرند با استفاده هدفمند از سوزنهای کوچک ، آلام تحمل ناپذیری همچون سردرد شدید ، کمردرد مزمن یا دردهای مفصلی به علت آرتروز را از میان ببرند. این روش درمانی بسیار قدیمی که زادگاه آن کشور چین است، بیماران را بدون استفاده از دارو از دردهایی رهایی می‌بخشد که سالها آنها را رنج داده‌اند.
 

تاریخچه طب سوزنی

قدمت طب سوزنی به بیش از 2500 سال پیش و به کشور چین باز می‌گردد. قدیمی‌ترین متنی که در توصیف طب سوزنی یافت شده است، متعلق به سال 1127 قبل از میلاد مسیح است. جادوگران به جای استفاده از سوزن ، قطعات تیز سنگ را بکار می‌گرفتند. در سال 26 میلادی بود که نخستین کتاب در شرح طب سوزنی در چین نگاشته شد.

استفاده از طب سنتی تا قرنها به آسیا محدود بود تا اینکه فرانسوی‌ها در قرن 16میلادی با آن آشنا شدند و استفاده از آن را در اروپا گسترش دادند. بین پزشکان مختلف در صحت و سقم طب سوزنی اختلاف نظر وجود داشت تا اینکه سازمان بهداشت جهانی (WHO) در سال 1975استفاده از طب سوزنی در تشخیص و درمان بیماریها را رسما تایید کرد.
 

روش انجام طب سوزنی

امروزه در طب سوزنی از سوزنهای استیل ، نازک و انعطاف‌پذیر استفاده می‌شود. قطر این سوزنها از 0.2 تا 0.6 میلیمتر و طول آنها از 1 تا 10 سانتیمتر متغیر است، در هنگام وارد کردن سوزن بطور عمودی بین انگشتان قرار می‌گیرد. عمق فرو کردن سوزن از چند میلیمتر تا 5 سانتیمتر (با توجه به محل نقطه) متغیر است. سوزنها به مدت 10الی 30 دقیقه در جای خود باقی می‌مانند. امروزه در درمان طب سوزنی ممکن است از جریان الکتریسته نیز استفاده شود.
 

طب سوزنی چگونه کار می‌کند؟

در طب سوزنی که به پزشکی سنتی چینی نیز معروف است، بدن انسان تحت تأثیر دو نیروی مخالف هم به نامهای یین و یانگ قرار دارد. یین به صفاتی چون سردی ، آرامی و در کل حالت غیر فعال بر می‌گردد. در حالی که یانگ به صفاتی چون گرمی ، هیجان و فعال بودن نسبت داده می‌شود. در این نگرش ، سلامت بدن هنگامی حاصل می‌شود که میان این دو نیرو تعادل برقرار باشد و عدم تعادل این دو نیرو باعث می‌شود که جریان حیاتی در بدن که به Qi (جی) معروف است مختل شود. کانالهایی در بدن وجود دارد که انرژی جی در آنها حرکت می‌کند.

اگر به هر دلیل اختلال یا انسدادی در این کانالها رخ دهد انرژی که در آنها جریان دارد، تغییر کرده و بیماری ایجاد می‌شود. نقاط حساس بر روی کانالها وجود دارد که با تحریک آنها می‌توان اختلال ایجاد شده در انرژی را برطرف کرده و بیماری را درمان نمود. تعداد 12 عدد از این مسیرها و نقاط بعنوان نقاط اصلی و تعداد 8 عدد بعنوان نقاط سطح دوم معرفی می‌شوند، در مجموع بیش از 2000 نقطه دیگر نیز به آنها متصل است. اساس طب سوزنی بر تحریک این نقاط استوار است که می‌تواند جریان Qi در بدن را کنترل نماید. با فرو کردن سوزن ها در نقاط صحیح، نیروی حیات می تواند در مسیر درست جاری شده و سلامتی بدن را باعث شود.
اینکه مدل چینی‌ها برای بدن درست است یا خیر جای بحث دارد اما دانشمندان به این نتیجه رسیده‌اند که تحریک این قسمتهای بدن می‌تواند روی وضعیت شیمایی و عصبی مغز تأثیر بگذارد و در نهایت منجر به عکس العملهایی مانند کاهش درد، تغییر فشار خون و ... شود و در نهایت سلامت بیمار را منجر شود. باید تذکر داد که نقاط حساس طب سوزنی ، محلهایی در بدن ما هستند که شبکه مجاری و اعصاب ، بویژه با تراکمی زیاد در زیر پوست جای دارند. فرو کردن یک سوزن نازک در این محل ، به گونه‌ای تحریک الکتریکی در قشر خارجی مغز را بوجود می‌آورد که درک احساس درد در آن انجام می‌گیرد. در این محل ، مواد شیمیایی بدن ، یعنی اوپیوئیدها فعال شده و با احساس درد مقابله می‌کنند. هیپوتالاموس مغز میانی ، مواد سروتونین و آندورفین را ترشح می‌کند که تاثیری تحریک کننده بر سیستم دفاعی بدن دارند. به این ترتیب درد بیمار تسکین می‌یابد. این ، راز موفقیت طب سوزنی است.

بیمارانی که این روش درمان را برای خود انتخاب می‌کنند اظهارات متفاوتی دارند، اما در مجموع اغلب آنها بیان می‌کنند که هنگام فرو کردن سوزن به بدنشان احساس درد زیادی نمی‌کنند. معمولا" تجربه و تخصص پزشک معالج در استفاده از سوزن می‌تواند میزان درد حاصله را کاهش یا افزایش دهد.
 

درمان بیماریها با طب سوزنی

تحقیقات نشان می‌دهد که طب سوزنی توانایی کاهش و حتی برطرف کردن انواع درد را داشته و می‌تواند تواناییهای قسمتهای مختلف بدن افراد را بالا ببرد. دردهای مفصلی بخصوص در ناحیه دست و شانه و گردن ، درد مهره‌های کمری ،آلرژی ، آرتروز ، میگرن ، بی‌خوابیها و برخی اختلالات روحی - روانی بخوبی با طب سوزنی پاسخ می‌گیرند.
همچنین شواهد بسیاری موجود است که طب سوزنی می‌تواند در معالجه بیماریهایی چون اعتیاد به مواد مخدر ، فعال کردن دوباره ماهیچه‌های تنبل ، آسیبهای بافت نرم ، انواع آسم و تنگی نفس ، بیماریهای گوارشی ، شب ادراری و فلج بعد سکته مغزی به عنوان یک راه حل و یا حداقل در کنار درمان دارویی استفاده شود. آزمایشها نشان می‌دهد این روش می‌تواند برای کاهش درد پس از جراحی ، شیمی درمانی ، جراحی‌های دندان و ... بسیار موثر واقع شود.
 

عوارض طب سوزنی

در صورت استفاده صحیح از این تکنیک هیچ عارضه‌ای ایجاد نخواهد شد. اما بدنبال ورود افراد غیر حرفه‌ای و غیر متخصص در این کار ، احتمال عفونت و آسیب اعضای بدن وجود دارد. از عوارض دیگر طب سوزنی موارد زیر را می‌توان نام برد:

 

• خونریزیها یا کبودیهای کوچک (در مورد درصد کمی از بیماران ، ممکن است، ظاهر شوند.)
• امکان انتقال ایدز و هپاتیت ب در صورت استفاده از سوزنهای غیر استریل و غیر یکبار مصرف.
• ضعف و بیحالی و غش کردن بیمار در صورت تحریک نقاط ممنوعه.
• درمان نشدن و حتی ایجاد مشکلات جدید در صورت تحریک نادرست نقاط که همه این عوارض در صورتی که درمان توسط متخصص طب سوزنی انجام شود به صفر می‌رسد.

برای پیشگیری از بروز عوارض عفونی سوزنها باید استریل باشند و می‌توان هریک از آنها را برای یک و فقط یک بیمار استفاده کرد. همچنین قبل از هر بار استفاده از سوزنها باید آنها را با الکل یا مواد ضدعفونی کننده تمیز کرد.

 عناصر پنج گانه در طب سوزنی

شیوه طب سوزنی عناصر پنج گانه ، نوع باستانی طب سوزنی است که به درمان تمام لایه‌های وجود شخص یعنی بدن ، ذهن ، قلب (احساسات) و روح می‌پردازد. عناصر پنج گانه باستانی ، دیدگاه ظاهرا ساده و در درون پیچیده چینیان باستان را بر رابطه تنگاتنگ انسان و تمام مظاهر طبیعت به نمایش می‌گذارد.

از دیدگاه چینیان باستان در طب سوزنی جهان مادی از 5 عنصر تشکیل شده است. این عناصر در حال واکنش با یکدیگر هستند. بدن ما نیز جزئی از این جهان است، بنابراین از همین 5 عنصر تشکیل شده است. در همه این عناصر دو فلب یین و یانگ وجود دارد که در حال مقابله دائم هستند و انرژی جی را جاری می‌کنند. این پنج عنصر آتش ، خاک ، فلز ، آب و چوب هستند. هر یک از این عناصر در شکل گیری وجود و شیوه عمل ما در زندگی موثرند. یک متخصص طب سوزنی عناصر پنج گانه ، بخوبی از قوانین طبیعت آگاه است و می‌تواند از آنها برای تشخیص بیماری کمک بگیرد و به درمان کامل بیمار بپردازد.

                                                

 

 فصل ۱ 

 

-     پلي ساكاريد ذخيره اي در جانوران در چه اندامهايي ذخيره مي شود؟ ضمناً ساختمان تري گليسريدها از چه بخش هايي تشكيل مي شود؟

2-     واكنش سنتز آبدهي را تعريف كرده و هيدروليز لاكتوز را بنويسيد؟

3-      از پروتئين هاي نشانه اي و ذخيره اي هر كدام يك نمونه نام ببريد؟

4-      ATP مخفف چيست؟ از ويژگيهاي آنزيم ها دو مورد را بنويسيد؟

5-      جايگاه فعال آنزيم را تعريف كنيد؟

6-      با واكنش سنتز آبدهي، گليكوژن تشكيل دهيد؟

7-      الف – چگونه روغن هاي نباتي مايع را به حالت جامد در مي آورند؟

ب- چرا آرسنيك از فعاليت آنزيم هاي جلوگيري مي كند؟

8-     كدام يك از تركيبات زير مادة آلي نيست؟ چرا؟

 9-      نوزادان عنكبوت چگونه توانايي تنيدن تار را پيدا مي كنند؟

10-اگر شكل زير شكل يك آنزيم فرضي باشد پيش مادة آن كدام است؟ چرا؟

 11- الف- واكنش تركيب مونومرها با هم چه نام دارد ؟ چرا؟

ب- مونومرهاي سازندة كاتالاز و گليكوژن كدامند؟

12- الف – علت مايع بودن چربيهاي گياهي كدام است ؟ چگونه مي توان آنها را بصورت جامد در آورد؟

ب- شباهت و تفاوت سلولز و گليكوژن كدام است؟ يك مورد.

13- با و جوديكه مي دانيم آنزيم ها با واكنش ها تغيير نمي كند چرا سلولها بايد دائماً آنزيم بسازند؟

 14-الف- هنگام تشكيل يك پلي پپتيد در سلول آب توليد مي شود يا مصرف؟چرا؟

ب- كاربرد آنزيم هاي سلولاز و آميلاز در صنعت چيست؟

15-آيا مولكول زير يك هيدروكربن است؟چرا؟

 16-دو نمونه از آنزيمهايي را كه كاربرد صنعتي دارند نام ببريد؟

17-جاهاي خالي را پر كنيد.

 

 18-آيا تركيب مقابل هيدروكربن است ؟چرا؟

 19- واكنش تركيب دو مونومر چه نام دارد ؟چرا؟

20- كامل كنيد.

 

21- الف- قندهاي 5كربني چه نام دارند؟

ب  -سلولهاي جانوري گلولز اضافي خود را به چه صورتي ذخيره مي كنند؟

ج- ويژگي مشترك تمام ليپيدها چيست؟

د- مونومر سازندة پروتئين ها چه نام دارد؟

و- آلبومين موجود در سفيدة تخم مرغ چه نوع پروتئيني است ؟

22- يك دي ساكاريد گياهي نام ببريد و با نوشتن واكنش هيدروليز، مونومرهاي آنرا مشخص كنيد.

23-نوع ليپيد را در موارد زير مشخص كنيد.

الف-  پوشش بخشهاي جوان گياه            ب – كلسترول

ج – ساختمان غشاء سلول                       د- ذخيره انرژي در سلول

24-گرماي  زياد بر عمل آنزيم ها چه تاثيري دراد؟( توضيح دهيد).

25- مولكول ATP از دو بخش تشكيل شده است. بخشي كه  -------- نام دارد و خود از 1مولكول باز آلي و 1 مولكول ------- ساخته شده است و بخش ديگر از سه مولكول ---- - ساخته شده است.

26- آزمايشي طرح كنيد كه بتوان آنزيم كاتالاز و آميلاز را از هم تشخيص دارد.

27- الف – مونومر گليكوژن چه نام دارد.

ب- پادتن ها چه نوع پروتئيني هستند؟

ج- از كدام آنزيم در تهية اسفناج استفاده مي شود؟

28- الف- مونومر سازندة سلولز چه نام دارد؟

ب- واكنش تجزيه يك پلي مر به مونومرهاي سازنده چه نام دارد؟

ج- كلسترول به كدام گروه از ليپيدها تعلق دارد؟

د- كدام آنزيم نشاسته را به قندهاي ساده تبديل مي كند؟

29-منحني زير ميزان فعاليت يك آنزيم فرضي را نسبت به تغييرPH محيط نشان مي دهد. آنرا تفسير كنيد.

 30- الف- اتم كربن با چند اتم ديگر مي تواند پيوند كوالانسي بدهد.

ب- يك مونوساكاريد 6 كربنه و يك مونوساكاريد 5 كربنه نام ببريد.

ج- علت مايع يا جامد بودن چربيها چيست؟

31- الف- نوع پروتئين را در تار عنكبوت، البومين تخم مرغ، هورمون ها و هموگلوبين مشخص كنيد؟

ب- انرژي در ATP چگونه ذخيره و چگونه آزاد مي شود(واكنش مربوطه را بنويسيد).

32- چهار كاربرد آنزيم در صنعت را بنويسيد؟

 

 

نمونه سوالات تشریحی فصل ۲

                                        

1-     هر گاه بر روي بادمجانهاي پوست گرفته شده مقداري نمك ريخته شود و پس از مدتي قطرات  آب روي بادمجانها مشاهده مي شود علت را توضيح دهيد.

2-      ماده A در جهت شيب غلظت و مادة B در خلاف شيب غلظت وارد سلول مي شود.

الف- كداميك مي تواند O2 باشد.                ب- انتقال كداميك با مرگ سلول متوقف مي شود. 

ج- روش انتقال كداميك فعال است.

3-     براي هر يك از موارد زير دليل ذكر كنيد.

الف- دراز بودن سلولهاي ماهيچه اي          ب- كروي و كوچك بودن گلبولهاي قرمز

ج- حجيم بودن تخم پرندگان

4-     هر يك از اعمال زير بر عهدة كدام اندامك سلولي مي باشد.

الف- توليد هورمونهاي استروئيدي                ب- غشاء سازي 

ج – هضم سلولهاي پير                                 د- سم زدايي

5-     الف- موازد سازنده ديواره سلولهاي گياهي كدامند؟  ب- فراوانترين مولكول سازندة غشاء چيست؟

6- الف- چه ارتباطي بين تعداد كريستاها در يك ميتوكندري و ميزان توليد ATP در آن وجود دارد؟

 ب- چرا آغازيان ساكن آب شيرين به واكوئل ضرباندار نياز دارند؟

7- الف- نقش پلاسمودم در سلولهاي گياهي چيست؟ ب- محل ساخته شدن پروتئين ها كدام اندامك سلولي است؟ ج- كدام اندامك تنها در سلولهاي جانوري و سلولهاي گياهي ابتدايي مانند خزه ها وجود دارد؟

8- بيشترين مولكولهاي سازندة غشاء چه نام دارند،  طرز قرارگيري آنها را در غشاء توضيح دهيد؟

9- الف- چه اندامكهايي در توليد ليزوزم نقش دارند؟ ب- نقش ميتوكندري در سلول چيست؟

10- الف- دو مورد از ويژگيهاي انتقال فعال را نام ببريد؟ ب- اگزوسيتوز را تعريف كنيد؟

 11- الف- چرا سطح سلول عامل محدود كنندة حجم سلول است . ب- لان و پلاسمودسم را تعريف كنيد.   ج- گرانوم چيست؟ چه عملي را انجام مي دهد.

12- الف- ريبوزم در كدام قسمت سلول ساخته مي شود.   ب- پديدة اسمز را تعريف كنيد؟

13- چرا با وجود ميكروسكوپهاي الكتروني هنوز هم براي مشاهدة حركت گلبولهاي سفيد از ميكروسكوپ نوري استفاده مي شود؟ كدام نوع ميكروسكوپ الكتروني براي مشاهدة جزئيات سلولها مناسب است؟

14- يك باكتري به طول 1ميكرومتر به وسيله ميكروسكوپ نوري با عدسي شيئي 100 و عدسي چشمي 10 چند ميكرومتر ديده مي شود؟

15- براي هر يك از اندامك هاي زير حداقل يك وظيفه در سلول بنويسيد.

هستك- شبكه آندوپلاسمي صاف  - ليزوزم – جسم گلژي

16- اگر يك گلبول قرمز را در آب خالص قرار دهيم چه روي مي دهد ؟چرا؟

17- الف- دو مورد از ويژگيهاي انتقال فعال را بنويسيد؟ ب- نقش واكوئل ضرباندار در پارامسي چيست؟ ج- دو اندامك را كه در ترشح پادتن در گلبول سفيد نقش دارند را بنويسيد؟

18- مولكولهاي پذيرندة غشاء از چه جنسي مي باشند و در كدام سطح غشاء قرار دارند؟

19- شكل يك باكتري را رسم و نامگذاري كنيد.

20- در شكل زير كه يك كلوروپلاست را نشان مي دهد قسمت هاي خواسته شده را نامگذاري كنيد.

 

21- براي مشاهدة نمونه در هر يك از موارد زير چه نوع ميكروسكوپي استفاده مي شود؟

الف- بررسي سه بعدي سطح دانه گرده                 ب- بررسي ساختار دروني باكتري 

ج- مشاهده هسته

22- هنگام ساختن و ترشح پادتن توسط يك گلبول سفيد كداميك از اندامك هاي زير فعال هستند؟

ريبوزم- ليزوزم- شبكه آندوپلاسمي زبر- دستگاه گلژي – كلروپلاست- غشاء سلول

23-   الف- چه ارتباطي بين تعداد كريستاهاي ميتوكندري و توليد ATP در آن وجود دارد؟

ب- آندوسيتوز را تعريف كنيد؟

24-   يك سلول گياهي و يك سلول جانوري را در آب قرار مي دهيم پس از گذشت زمان هر يك چه تغييري مي كنند؟چرا؟

25-   شكل مقابل نشان دهندة كدام روش انتقال مواد به درون سلول است اين روش انتقال چه موقع در درون سلول انجام مي شود؟

26-   براي هر يك از اندامكهاي زير حداقل يك وظيفه را در سلول بنويسيد؟

ريبوزم- شبكة آندوپلاسمي – واكوئل – كلروپلاست

27-   الف- دو مورد از ويژگيهاي كانال هاي پروتئين غشاء را بنويسيد؟

ب- انتشار آب از عرض يك غشاء داراي نفوذپذيري انتخابي --------- ناميده مي شود.

28-   الف- از كدام نوع ميكروسكوپ الكتروني براي مطالعه ساختار درون سلول استفاده مي شود.

ب-فايده دراز بودن سلولهاي عصبي چيست؟

ج- كدام لايه ديواره سلولي، سلولهاي گياهي را به يكديگر مي چسباند؟

د- انتقال يونها برخلاف جهت شيب غلظت چه نام دارد؟

29-   كدام سلول زير مي تواند يك باكتري باشد. چرا؟

 30-   الف- دو علت تخصص يافته بودن تريكودينا چيست؟

ب- عامل محدود كننده اندازه سلولها چيست؟ 

ج- قدرت تفكيك را تعريف كنيد؟

د- دو بخش تشكيل دهندة هر ريبوزم را نام ببريد.

31-الف- دو وظيفه شبكه آندوپلاسمي صاف را بنويسيد؟

ب- نقش واكوئل ضرباندار را نوشته و مشخص كنيد در چه جانداري ضروري است ؟

31-   كريستا چيست و چه نقشي دارد؟

32-   سم زدايي و انجام تنقس سلولي توسط كدام قسمت از سلول انجام مي شود؟

34-الف- انتقال فعال چيست.   ب- ليزوزم ها در نمو جنيني چه نقشي دارند؟

35- قدرت تفكيك ميكروسكوپ را تعريف كرده و چگونگي ايجاد تصوير در ميكروسكوپ الكتروني نگاره و گذاره را بنويسيد؟

36- الف- وظيفه پيلي و تيغة مياني چيست؟ ب- چرا اندازه سلول از حد معيني بزرگ و يا كوچك نمي شود؟

37- پروتئين هاي غشاء به چه صورت هايي ديده مي شوند نقش هر كدام را بنويسيد؟

38- سانتريول از چه چيزي ساخته شده و چه وظايفي بر عهده دارند؟

39- شكلي از ميتوكندري رسم كرده و حداقل چهار بخش آنرا نامگذاري كنيد؟

40- تورژسانس و انتقال فعال را تعريف كنيد؟

41- الف- عمل سم زدايي و نمو جنيني از اعمال كدام اندامكهاي سلول مي باشد؟

ب- نقش مژك در تريكودينا و پلاسمودسم در ديواره سلول گياهي را بنويسيد؟

42- دو تفاوت ميان انتشار و انتقال فعال را بنويسيد؟

 

 

نمونه سوالات تشریحی فصل ۳

 

1-الف- وظيفه زردپي و رباطها چيست؟ ب- يك شباهت و يك تفاوت بين ماهيچه هاي قلبي و اسكلتي را بنويسيد؟

2- الف- غشاء پايه چه ساختاري دارد و وظيفه آن چيست؟ ب- سلول غير عصبي درون بافت عصبي را نام برده و يك وظيفه آنرا بنويسيد؟

3-كلرانشيم را تعريف كرده و دو خصوصيت بافت پارانشيمي را بنويسيد؟

4- سه نوع بافت اصلي در ريشه گياهان علفي را نام برده و منظور از اشعه مغزي در ساقه چيست؟

6-     الف- تمايز چيست؟ ب- دو تفاوت فيبر و اسكلرئيد را بنويسيد؟

6- الف- نقش مادة موكوز در لولة تنفس چيست؟ ب- هر يك از سلولهاي فيبر و همراه مربوط به كدام بافت گياهي مي باشند؟

7- كدام جمله درست است؟

الف- بافت پوشش مري از نوع سنگفرش ساده است.

ب- سلولهاي بافت آوند چوبي مرده هستند و در تشكيلات ديوارة آنها ليگنين مشاهده مي شود.

8- الف- بافت پيوندي زير پوست از نوع بافت پيوندي ----است.

ب- مسئول تشكيل كركها در گياهان سلولهاي ------ است.

9- الف- كدام بافت در بدن انسان فضاي بين سلولي ندارد.

ب- كدام بافت در بدن انسان نقش عايق كردن را داراست.

ج- نام بافت پيوندي رشته اي كه ماهيچه را به استخوان وصل مي كند چيست؟

د- سلولهايي كه پيرامون آكسون و دندريت هاي نورون مي پيچند و آنها را عايق مي كنند چه نام دارند.

10- الف- ويژگيهاي سلول كلانشيم و اسكرانشيم را در دو مورد مقايسه كنيد.

ب- دو نوع سلولهايي كه در كنار سلولهاي آوند آبكشي وجود دارند را نام ببريد.

11- الف- غشايه پايه چيست؟ ب- نقش موكوز ترشح شده در لولهاي تنفسي كدام است .

12- الف- كدام بافت پيوندي داراي مادة بين سلولي مايع است؟

ب- شباهت  و تفاوت ماهيچة قلبي با ماهيچه اسكلتي در چيست؟

ج – نقش آكسون در سلولهاي عصبي چيست؟

13- نقش بافت اسكلرانشيمي چيست، دو مورد از ويژگيهاي سلولهاي بين بافت را ذكر كرده و علت مرگ اين سلولها را بنويسيد؟

14- دو نمونه از سلولهاي تمايز يافته روپوستي را بنويسيد؟

15- نوع بافت پوشش در مري و خانه هاي ششي از كدام نوع است؟

16- نوع يا نام هر يك از بافت هاي زير را بنويسيد؟

الف- بافت پوشاننده لوله‌هاي نفرون                  ب- انتقال دهندة مواد بين بخش هاي مختلف بدن

ج – انجام فتوسنتز                                          د- پوشش سطح بخش هاي جوان گياه مانند برگها

17- دو مورد از شباهت هاي عناصر آوندي و تراكئيدها را بنويسيد؟

18- برش عرضي ساقه يك گياه را رسم كرده و 3 مورد را روي آن نامگذاري كنيد؟

19- دو مورد از وظايف سلولهاي نوروگليا را بنويسيد؟

20- الف- پديده ---------- سبب تشكيل بافتهاي مختلف در جانداران مي شود.

ب – مغز ساقه هاي علفي از بافت ------ تشكيل شده است .

ج- سلولهاي ماهيچه  ------ بعد از تولد افزايش نمي يابند.

د- بخشي از نورون كه شامل هسته است ---- نام دارد.

21- انقباض عضلات صاف و مخطط  چه تفاوتي دارد؟

22- چرا بافت پوششي مري از نوع سنگفرش چند لايه اي و بافت پوششي خانه هاي ششي از نوع سنگفرش يك لايه اي است.

23- نوع بافت پيوندي را در موارد زير مشخص كنيد.

الف- سخت ترين نوع بافت پيوندي است و داراي رشته هاي كلاژن زياد است.

ب- نوعي بافت پيوندي كه مادة بين سلولي آن مايع است و سلولها د رآن شناور هستند.

ج- نوعي بافت پيوندي كه وظيفه عايق كردن بدن و ذخيره انرژي را داراست.

د – بافت پيوندي با مادة بين سلولي قابل انعطاف و رشته هاي كشسان فراوان.

24- الف- دو تفاوت تراكئيدها و عناصر آوندي را بنويسيد؟

ب- لوله هاي غربالي و سلولهاي همراه در بافت آبكشي چه نقشي دارند.

25- در ارتباط با بافتهاي گياهي به سوالات زير جواب دهيد.

الف- كدام زنده است؟ فيبر يا كلانشيم.

ب- كدام مي تواند عمل فتوسنتز را انجام دهد، پارانشيم يا كلانشيم

ج- كدام بافت از تمايز سلولهاي روپوستي حاصل مي شود؟ كرك يا كوتيكول

26- در شكلهاي زير موارد خواسته شده را نامگذاري كنيد.( شكل7-4 و 13-4)

  27-…….. سخت ترين نوع بافت پيوندي است و ماده بين سلولي آن شامل رشته هاي ----- و موارد كلسيم دار است .

28-الف- سلولهاي بافت ماهيچه اي …… . بعد از تولد افزايش نمي يابند.

ب- زردپي نوعي بافت …….. است.

ج – مغز ساقه از نوع بافت …… است.

د – بافت پارانشيمي فتوسنتز كننده ……. ناميده مي شود.

29-الف- وظيفه بافت پوششي يك لايه و چند لايه چيست؟

ب – غشاء پايه را تعريف كنيد.

ج – مادة بين سلولي در استخوان چيست؟

د- مادة بين سلولي در بافت پيوندي خون چيست؟

30-الف- سلول بنيادي با سلول مريستمي چه تفاوتي دارد.

ب- تفاوت تراكئيد و عناصر آوندي چيست؟

ج – اشعة مغزي را تعريف كنيد.

د – بافت هاي اصلي گياهي را نام ببريد.

و- علت چوبي شدن در بافت اسكرانشيم رسوب چه ماده اي مي باشد.

31-الف – كلاژن چيست ؟

ب- اندام سلولهاي اسكلرانشيمي در گياهان را نام ببريد؟

 

نمونه سوالات تشریحی فصل۴

 

1- صفرا چيست؟ سه وظيفة آنرا بنويسيد؟

2- الف- جايگاه آپانديس را مشخص كنيد.

ب‌-        نقش نگاري در نشخوار كنندگان چيست؟

ت‌-         در جانداران علفخوار غيرنشخواركننده  ميكروب‌هاي تجزيه كننده سلولز در چه بخشي از لولة گوارشي زندگي مي كنند.

ث‌-         وظيفه هزارلا در نشخواركنندگان چيست؟

3- وظيفه سلولهاي حاشيه اي در غده هاي ترشحي معده چيست؟

4- وظيفه  موسين در بزاغ و اهميت فاكتور داخلي معده را بنويسيد؟

5-دريچة موجود در انتهاي مري و معده را نام برده و مشخص كنيد در هيدر چه نوعي گوارشي وجود دارد.

6 – چرا مواد چربي برخلاف ساير مواد آلي از راه لنفي جذب مي شوند.

7-الف- نقش ليزوزيم بزاق چيست؟ ب- بافت ماهيچه اي در دهان و مري از چه نوعي است؟

8- شخصي دچار سرطان معده بوده و پزشك بخشي از معده او را برداشته است به توجه به اين مسئله به سوالات زير جواب دهيد.

الف- چرا بعد از مدتي اين شخص به كم خوني مبتلا شده است؟

ب- به نظر شما پزشك كدام قسمت معده او را برداشته است .( با ذكر دليل)

9-الف- وضعيت حنجره در زمان استفراغ و وضعيت اپي‌گلوت در هنگام بلع به ترتيب چگونه است.

ب- اثر هورمون گاسترين بر ترشح شيره هاي گوارشي معده را توضيح دهيد.

ج‌-         پپسينوژن  چگونه فعال مي شود.

10- الف- گوارش در هيدر چگونه است.   ب- جذب مواد غذايي در كدام بخش لولة گوارش ملخ مي شود.

11-نقش بيكربنات لوزالمعده چيست؟

12- دانش آموزي ميانگين طول لولة گوارش تعدادي نوزا د قوباغه بالغ را بدست آورده و در دفتر خود يادداشت كرده است ولي فراموش كرده بنويسد هر عدد مربوط به كدام است بنظر شما كدام عدد مربوط به نوزادان و كدام مربوط به قورباغه بالغ است؟ چرا؟       1- 12واحد         2-24واحد

13- شكل غدة ترشحي معده را رسم و نامگذاري كنيد مشخص كنيد  كدام دسته از سلولها اسيد ترشح مي كنند؟

14-  الف- لايه هاي سازنده لوله گوارش را از بيرون به درون نام ببريد. منشاء روده بند كدام يك از اين لايه ها است .    ب- نقش فاكتور داخلي معده چيست؟

15-   گوارش شيميايي، كيسة گوارشي و لان را تعريف كنيد؟

16- الف- دو مورد از وظايف سنگدان را در لولة گوارشي پرندگان بنويسيد،

ب- از ميان آميب، هيدر و كرم خاكي كداميك فقط گوارش درون سلولي دارد.

17- الف – كدام بخش معدة گاو با ترشح آنزيم سبب گوارش شيميايي غذا مي شود؟

ب- غذا بعد از عبور از چينه دان ملخ وارد كدام يخش مي شود؟

ح‌-         حركات لولة گوارش به دو صورت ديده مي شود . نام ببريد.

خ‌-         كدام تركيب بذاق ضدعفوني كننده است.

د‌-           كدام سلول غدد معده اسيد ترشح مي كنند.

ذ‌-           پروتئازهاي شيرة معده چه ناميده مي شوند.

18- هنگام بلع راه دهان و بيني چگونه بسته مي شود.

19- شكل زير مربوط به بخشي از غده هاي معده است . بخش هاي خواسته شده را روي شكل نامگذاري كنيد.

  

20- الف- در يك فرد برداشتن معده موجب كم خوني شديد شده علت را توضيح دهيد؟

ب- كدام ماده در بزاغ نقش ضد عفوني كننده دارد؟ اين ماده نقش خود را چگونه انجام مي دهد.؟

21- نقش هر يك از بخش هاي گوارشي چيست؟ (يك مورد)

الف- روده ملخ                                             ب – سلولهاي جدار داخلي بدن هيدر

ج – سنگدان پرنده                                     د- برجستگيهاي رودة كرم خاكي

22-الف- مواد رنگي موچود در صفرا را نام ببريد.

ب- مونومرهاي سازندة چربي پس از گوارش در كجا دوباره با هم تركيب مي شوند؟

ج- چرا چربيها پس از جذب وارد مويرگهاي لنفي مي شود.

23- الف- كدام بخش لولة گوارش ملخ با ترشح آنزيم سبب گوارش شيميايي غذا مي شود.

ب- غذا بعد از عبور از سنگدان پرندگان به كدام بخش وارد مي شود.

ج- تركيب شيميايي و حجم……….. موجود در دوازدهه مهمترين عامل موثر بر تخليه معده است .

د- كدام تركيب بزاق يك نوع آميلاز است.

24- الف – نقش تاژك هايي كه در برخي سلولهاي ديواره بدن هيد ر وجود دارند چيست؟

ب- جايگاه اصلي گوارش و جذب غذا كدام بخش لولة گوارشي است.

ج – هنگام بلع غذا راه بيني چگونه بسته مي شود.

د- آنزيم رنين و پتيالين به ترتيب از كجا ترشح مي شود.

و – دريچه انتهاي معده چه ناميده مي شود.

ز- آنزيم هاي گوارشي و اسيد به ترتيب از كدام سلولهاي غذذ معده ترشح مي شوند .

25- الف- گوارش درون سلولي را شرح دهيد.

ب- مراحل گوارش را فقط نام ببريد.(4 مرحله)

26-الف- وظيفة سيرابي و هزارلا در علف خواران چيست؟

ب- وظيفه فاكتور داخلي معده چيست؟

                                             

 

 

نمونه سوالات فصل ۵

1- الف- چرا بعضي نوزادان زودرس دچار نقص تنفسي مي شوند؟ ب- منظور از هواي ذخيره بازدمي چيست؟

2- الف- علت خفگي با گاز مونواكسيدكربن چيست؟ب- دو راه انتقال دي اكسيد كربن در خون كدامند؟

3- الف- در تنفس آرام و طبيعي كدام عضلات نقش اصلي را دارند؟   ب- نقش آنزيم آنيدراز كربنيك چيست؟

 4- ظرفيت حياتي را تعريف كنيد؟

5- هموگلوبين از يك بخش پروتئيني به نام .... و يك بخش ..... به نام هم ساخته شده است؟

6- نوع تنفس را در هر يك از جانوران زير نام ببريد.

الف- كرم خاكي    ب- زنبور عسل    ج- ماهي       د- موش

7- ماهيچه هاي تنفسي را در انسان نام ببريد؟

8- تنفس ملخ را با كرم خاكي مقايسه كنيد و مهمترين تفاوت آنها را بنويسيد؟

9- الف- ماده اي به نام ..... در ماهيچه هاي پروازي پرندگان اكسيژن را ذخيره مي كند.

ب- تنفس كرم خاكي از نوع ....... مي باشد.

ج- هر مولكول هموگلوبين با ..... مولكول اكسيژن تركيب مي شود.

د- در بيماري آسم .....تنگ شده و تنفش مشكل مي شود.

10- چرا آبشش براي تنفس جانواران خشكي زي مناسب نيست؟(دو مورد)

11- علت اينكه مجراي ناي و نايژه ها همواره باز است چيست؟

12- گلبولهاي قرمز با داشتن آنزيمي به نام ........... در غشاي خود به جابجايي و دفع دي اكسيدكربن كمك مي كنند.

13- الف-  چرا حشرات براي تنفس نياز به خون ندارند؟ 

ب- هواي ذخيرة بازدمي را تعريف كنيد؟          ج- دو راه انتقال co2 در خون را بنويسيد؟

14- نوع تنفس را در زنبور، كرم خاكي و  ماهي توضيح دهيد.

15- الف- نقش ديافراگم در عمل دم چيست؟                         ب- مادة ميوگلوبين در چه بخشي از بدن غازهاي وحشي وجود دارد؟

16- الف- چرا گاز مونوكسيد كربن باعث مسموميت و سرانجام مرگ مي شود؟

ب- حجم تنفسي در دقيقه چگونه محاسبه مي شود؟

17- نحوة تنفس در پرندگان را به طور خلاصه بنويسيد؟

18- سورفاكتانت، هواي جاري ، هواي مكمل، هواي باقيمانده و هواي مرده را تعريف كنيد؟

19- راههاي انتقالo2 و co2 را در خون بنويسيد؟

 

 

 

                                                    نمونه سوالات فصل ۶

 

1- الف- محل قرارگيري و كار هر يك از دريچه هاي لانه كبوتري و سيگموئيد (سيني) را بنويسيد؟

ب- همولنف چيست؟

2- آيا منحني الكتروكار ديوگرام زير مربوط به يك فرد طبيعي است ؟ چرا؟

 

3- سرخرگها چگونه پيوستگي خون را در رگها تامين مي كنند؟

4- در انتهاي مويرگها جهت حركت مواد از بافت به مويرگ است يا بالعكس؟چرا؟

5- طرح زير را كامل كنيد؟(مربوط به انعقاد خون)

 

 

6- نقش و محل قرارگيري روزنه هاي آبي كدام است؟

7- تفاوت اصلي گردش خون بسته با گردش خون باز كدام است؟

8- الف- شخصي بعد از دندان درد دچار تورم و دردناك شدن ناحيه زير گلوي خود نيز شده است علت چيست؟

ب- در چه صورت به فردي ⁺Rh گفته مي شود.

9- الف- عامل تنظيم كننده توليد گلبولهاي قرمز كدام ماده است و از كدام اندام ترشح مي شود.

ب- بيلي روبين چيست و چگونه تشكيل مي شود.

10- الف- دريچه هاي سيني در چه زماني باز مي شوند؟

ب- نقش بازوفيل ها چيست؟    ج- ايمني و سيستول را تعريف كنيد؟

11- باربرداري آبكشي را تعريف كنيد؟

12- گردش خون ماهي را با ملخ مقايسه كرده و مهمترين تفاوت آنها را بنويسيد؟

13- ثبت حركات مكانيكي و تغييرات فشار درون حفره هاي قلب را ........ و منحني ثبت شده را ..........مي نامند.

14- الف- الكتروكارديوگرام در بيماري انفاركتوس چه تغييري مي كند.

ب- علت صداي دوم قلب چيست؟

15- نيروهاي موثر در توليد و گردش و بازگشت مايع بين سلولي را نام ببريد؟

16- در هنگام حملة باكتري ها و عفونت هاي انگلي به ترتيب كداميك از انواع گلبولهاي سفيد افزايش مي يابد.

17-عامل تنظيم كنندة توليد گلبولهاي قرمز ماده اي بنام ...........است كه بر اثر كاهش اكسيژن رساني به بافت ها از .......... و .......... ترشح مي شود.

18- الف- فردي با گروه خوني^-A چه نوع آنتي ژن يا آنتي ژن هايي بر سطح گلبولهاي قرمز خود دارد؟

ب- اگر به اين فرد خون⁺A تزريق شود چه اتفاقي مي افتد ؟چرا؟

19- نوار كاسپاري در كدام لايه ريشه تشكيل مي شود. جنس و نقش آن چيست؟

20- تعريق چيست و در چه مواقعي اين پديده انجام مي شود؟

21- الف-  مونوسيت ها به كمك پديده ........ از منافذ مويرگهاي خوني عبور مي كنند.

ب- بازوفيل ها ماده ضد انعقاد خون بنام .......... ترشح مي كنند.

ج- گلبولهاي قرمز با داشتن آنزيمي بنام................ در غشاي خود به جابجايي و دفع دي اكسيد كربن كمك مي كنند.

د- يكي از عوامل ايجاد كننده بيماري ادم كاهش مواد ..........در خون مي باشد.

22- چرا حركت تركيبات آلي در گياهان نسبت به حركت آب پيچيده تر است؟ ( دو دليل)

23- هر يك از گياهان زير براي كاهش تعرق چه سازشي پيدا كردند؟

الف- گياهان اقليم هاي سرد و خشك مانند كاج                     ب- گياه تيره گل ناز

24- الف- انقباض ماهيچه قلب چه ناميده مي شود؟   ب- لايه مياني ديواره قلب چه نام دارد.

ج- واكنش كدام رگ هاي بدن در برابر كمبود اكسيژن با نواحي  ديگر بدن متفاوت است.

د- گردش خون كرم خاكي از چه نوعي است؟

25- شكل مقابل مسير جريان خون در پستانداران را نشان مي دهد . جاهاي خالي را كامل كنيد.(شكل 5-7 ص98)

26- آب براي عبور از عرض ريشه از چه مسير هايي استفاده مي كند. نام ببريد؟

27- كدام جملات درست است.

الف) در محل ارتباط ماهيچه دهليزها با ماهيچه بطن ها يك بافت عايق وجود دارد.

ب-) دريچه هاي دهليزي بطني خون را بصورت يكطرفه از دهليزها به بطن ها راه مي دهند.

ج- صداي دوم قلب مربوط به بسته شدن دريچه هاي دولختي و سه لختي است.

د- ثبت حركات مكانيكي قلب الكتروكارديوگرافي نام دارد.

28- چرا كيسه تنان نياز به دستگاه گردش خون ندارند.

29- شكل مقابل برش عرضي برگ يك گياه را نشان مي دهد. موارد خواسته شده را نامگذاري كنيد. (شكل26-7 ص114)

30- الف- دو ويژگي روزنه آبي چيست؟   ب- عوامل كاهش و افزايش پديده حبابدارشدگي چيست؟

31- الف- در انعقاد خون نقش ترومبين و ترومبوپلاستين چيست؟

ب- توسط بازوقيل ها چه موادي ترشح مي شود.

ج- وظيفه آنزيم آنيدرازكربنيك چيست؟

32- يك منحني الكتروكارديوگرام را رسم كرده و امواج قلبي را روي آن مشخص كنيد.

33- الف) ماده اصلي رنگ صفرا چه نام دارد و از چه چيزي ساخته مي شود؟

ب) خون موجود در شرخرگ ششي با خون سرخرگ آئورت چه تفاوتي دارد؟

35- نام رگ هايي كه خون را به نيمه چپ قلب وارد مي كنند و نام رگي كه خون را از نيمه راست قلب خارج مي كند را بنويسيد؟

36- عوامل حركت خون در سياهرگها را بنويسيد؟(4مورد)

37- الف_ سرعت انتشارتحريك در كدام اجزاي بافت  هادي كم است؟

ب- در رابطه با Rh در چه صورت خون جنين آگلوتينه مي شود؟

38- نقش ماده ترومبوپلاستين را در اتعقاد خون بنويسيد؟

39- دياپدز و هماتوكريت را تعريف كنيد؟

40- الف) در حركت آب و يون هاي معدني از عرض ريشه، نوار كاسپاري چه اهميتي دارد.   ب) پديده بذرافشاني هوا در زماني كه شيرة خام، شديداٌ حبابدار مي شود چگونه انجام مي شود.

41- الف) مرحلة  بارگيري آبكشي را در مدل مونش بنويسيد؟ ب) نيرويي كه در محل تماس دو سلول نگهبان روزنه وجود دارد چگونه در باز شدن روزنه ها دخالت مي كند.

 

 

نمونه سوالات تشریحی فصل ۷

 

1- الف- مادة دفعي نيتروژن دار در فيل و گنجشك چيست؟

ب- چرا تخليه ادرار در نوزادان بصورت غير ارادي صورت مي گيرد؟

2- چه عواملي باعث تراوش مواد به درون كپسول بومن مي شوند؟

3- كليه ها چگونه از اسيدي شدن يا قليايي شدن خون جلوگيري مي كنند؟

4- اهميت پديدة باز جذب در تشكيل ادرار چيست؟

5- نوع مادة دفعي نيتروژندار در ماهي ها، قورباغه بالغ و كبوتر چيست؟

6-  الف- پالايش خون و تشكيل ادرار در كدام قسمت كليه انجام مي شود؟

ب- مراحل تشكيل ادرار را نام ببريد؟

7- الف- وزغ ها هنگامي كه در آب بسر مي برند كدام مادة نيتروژن دار را دفع مي كنند؟

ب- به غير از آب كدام مادة دفعي گياهان از راه روزنه هاي هوايي دفع مي شود؟

8- الف- شبكة مويرگي ابتداي هر نفرون چه نام دارد؟

ب- روش بازجذب اسيدهاي آمينه در كليه ها چگونه است؟

ج- ماهيچه هاي ديوارة ميزناي از چه نوع هستند؟

د- در حالتي كه خون حالت اسيدي پيدا كند كليه ها چه مادة دفعي را بيشتر دفع مي كنند.

9- مراحل تشكيل ادرار را نام برده و تعريف كنيد؟

10- چگونگي تنظيم PH خون توسط كليه ها را بنويسيد؟

11- شكل مقابل ساختار يك نفرون را نشان مي دهد موارد خواسته شده را نامگذاري كنيد؟(شكل 2-8 ص 125)

12- الف- چرا گفته مي شود مقدار ادراري كه در هواي گرم توليد مي شود كمتر از مقدار ادراري است كه در هواي سرد توليد مي شود.

ب- در تشكيل ادرار پديدة بازجذب به چه منظور انجام مي شود؟

13- در تشكيل ادرار تراوش، در كدام قسمت نفرون، بر چه اساسي و تحت اثر چه عاملي انجام مي گيرد؟

14- هومئوستازي، نفرون، گلومرول و ترشح را تعريف كنيد؟

 

 

سوالات تشریحی فصل ۸

1- در هر يك از موارد زير نوع انقباض ماهيچه چيست؟ ويژگي هر كدام چيست؟

الف- نگاه داشتن يك وزنه در دست.                                    ب- دويدن

2- وظيفة ماية مفصلي چيست؟

3- كداميك از حركات گياهي زير گرايشي و كداميك تاكتيكي است؟

الف- حركت ريشه به سمت زمين        ب- حركت سلول نر گياهان به سوي سلول ماده

4- بساوش تنجي را تعريف كنيد؟

5- پرندگان در هنگام پرواز چگونه صعود مي كنند؟ توضيح دهيد؟

6- نوع مفصل زانو و محل اتصال استخوان ران به نيم لگن را نام ببريد؟

7- علت پيچش در گياهان را توضيح دهيد؟

8- نقش بالك در پرواز پرندگان چيست؟

9- الف- هر تار ماهيچه اي از پوشش به نام ...... احاطه شده است.        ب- هر تارچه از توالي تعدادي........... درست شده است.

ج- در ساركومرهر بخش تيره بوسيلة يك صفحه بسيار روشن به نام........ .به دو بخش برابر تقسيم شده است.

د- نگاه داشتن يك وزنه بدون حركت دادن آن، انقباض ...... مي باشد.

11- يك سيستم هاورس از چه قسمتهايي تشكيل شده است؟

12- در شكل مقابل هر يك از بخش هاي مشخص شده را نامگذاري كنيد؟(ساختار يك مفصل شكل 13-9 ص140)

13- خم شدن گياه به سمت نور را .......... و بسته شدن برگهاي اقاقيا در شب را ....... و حركت برگهاي گياه گوشتخوار در اثر تماس حشره را ..... مي گويند.

14- حركت هاي گرايشي گياهان را تعريف كنيد و مثالي از اآنها ذكر كنيد.

15- الف) جنس اسكلت حشرات از ماده اي به نام ...........است.                 ب- واحد ساختاري ماهيچه ..............نام دارد.

ج- بسته شدن برگهاي گياه حساس در اثر لمس آن .......ناميده مي شود.      د- مفصل آرنج از نوع..... مي باشد.

16-الف) علت پايين افتادن پلكها موقع خواب از بين رفتن.......مي باشد.       ب- تنه استخوانهاي دراز از نوع بافت .........مي باشد.

ج- ماهيچة مورب خارجي در قسمت ......انسان قرار دارد.                           د- غشاء سلول ماهيچه اي اسكلتي ..........ناميده مي شود.

و- ماهي ها به كمك باله هاي ..........حركات خود را تندتر يا كندتر مي كنند.

17- الف- انواع حركات القايي در گياهان را نام ببريد؟               ب- انواع استخوانهاي بدن انسان را از نظر شكل بنويسيد؟

18- الف- ويژگي بافت استخواني متراكم چيست؟                      ب- بافت استخواني اسفنجي در كجا ديده مي شود؟

ج- علت پايين افتادن گردن و پلك ها هنگام خواب چيست؟         د- علت توانايي حركت عمودي در ماهي ها چيست؟

19- الف- بادكنك شنا در ماهي ها و بالك در پرندگان چه وظيفه اي دارند؟      ب- در ميون محل ساركولم و ساركومر را بنويسيد؟

20- الف- بافت استخواني متراكم در چه بخش هايي از استخوان هاي دراز، كوتاه و پهن قرار دارد؟

ب- براي مايع مفصلي و كپسول ه